راهسازان از زمان‌های قدیم بر لزومو اهمیت روسازی راه‌ها واقف بودند و بر حسب مورد از انواع روسازی‌ها استفاده می‌كردند روسازی راه‌ها در مناطق كه دارای زمین‌های سست و آب و هوایی مرطوب بودند و برای حمل و نقل كالا و مسافرین از ارابه استفاده می‌شد، بیشتر توسعه یافت از روسازی‌های قدیمی كه هنوز هم آثاری از آنها بجای مانده است، می‌توان روسازی خیابان‌های باب

روسازی راهها

تاریخچه روسازی راه‌ها

راهسازان از زمان‌های قدیم بر لزومو اهمیت روسازی راه‌ها واقف بودند و بر حسب مورد از انواع روسازی‌ها استفاده می‌كردند. روسازی راه‌ها در مناطق كه دارای زمین‌های سست و آب و هوایی مرطوب بودند و برای حمل و نقل كالا و مسافرین از ارابه استفاده می‌شد، بیشتر توسعه یافت. از روسازی‌های قدیمی كه هنوز هم آثاری از آنها بجای مانده است، می‌توان روسازی خیابان‌های بابل و روسازی راه‌های رومیان را نام برد.

در مناطقی نظیر ایران، راه‌ها معمولاً بدون روسازی ساخته می‌شد، زیرا آب و هوای این مناطق گرم و خشك بود، آبادی‌ها از یكدیگر فاصله زیادی داشتند و برای حمل و نقل كالا و رفت و آمد مسافرین از چهارپایان استفاده می‌شد. از روسازی فقط در مواردی كه راه از زمین‌های سست، نمكزار، آبگیر و یا لجنی عبور می‌كرد، استفاده می‌شد.

هدف از روسازی

هدف از روسازی راه، احداث یك سطح صاف و هموار و در عین حال با ایمنی كافی برای استفاده كنندگان از راه است. روسازی باید طوری طراحی و ساخته شود كه بتوان وزن وسایل نقلیه را تحمل كند و در هر شرایط جوی قابل استفاده باشد. زمین در حالت طبیعی معمولاً مقاومت كافی برای تحمل بارهای وارده از چرخ‌های وسایل نقلیه سنگین نظیر كامیون‌ها را ندارد و بارگذاری اینگونه خاك‌ها موجب شكست برشی خاك و بوجود آمدن تغییر شكل‌های بیش از اندازه در آن می‌شود.

برای جلوگیری از شكست برشی خاك و بوجود آمدن تغییر شكل‌های دائم بیش از اندازه در آن، باید از شدت تنش‌های فشاری قائم بر روی خاك كاسته شود. این عمل با قرار دادن لایه‌ای از مصالح مرغوب و با مقاومت زیاد بر روی خاك انجام می‌شود. جنس و ضخامت این لایه كه به روسازی موسوم است، باید طوری باشد كه ضمن آنكه بتواند شدت تنش‌های فشاری قائم را به میزان قابل تحمل خاك بستر روسازی كاهش دهد، خود نیز قادر به تحمل بارهای وارد به آن باشد.

شدت تنش‌های فشاری قائمی كه در اثر بارگذاری در یك توده خاك بوجود می‌آید، در نقاط مختلف متفاوت است. شدت این تنش‌ها در نقاط واقع در زیر سطح بارگذاری شده حداكثر است و با ازدیاد فاصله این نقاط از سطح بارگذاری شده از شدت تنش‌های فشاری قائم نیز كاسته می‌شود.

با توجه به این اصل در مواردی كه  ضخامت روسازی زیاد است، می‌توان به منظور اقتصادی‌تر نمودن ساختمان روسازی، آن را از چندین لایه با مقاومت و مرغوبیت‌های متفاوت طرح و اجرا كرد. نحوه قرار گیری لایه‌های روسازی باید به ترتیبی باشد كه لایه‌های با مصالح مقاوم‌تر و مرغوب‌تر در لایه‌های بالاتر روسازی قرار گیرند، زیرا در این نقاط شدت تنش‌های فشاری وارد بر روسازی بیشتر است و از مصالح با مرغوبیت و مقاومت كمتر در لایه‌های زیرین كه میزان تنش‌ها در آنجا كمتر است، استفاده شود. جنس و ضخامت هر یك از لایه‌های روسازی باید طوری انتخاب شود كه ضمن آنكه هر یك از این لایه‌ها بتواند در برابر تنش‌های وارد به آن مقاومت كند، باید قادر باشد كه شدت این تنش‌ها را تا میزان تنش قابل تحمل برای لایه‌ای كه در زیر آن قرار گرفته است، كاهش دهد.