کمکهای اولیه مجموعه اقدامات و مراقبت‌هایی است که هنگام وقوع حادثه توسط یک شخص آموزش دیده صورت می‌گیرد. هدف اصلی از این اقدامات جلوگیری از مرگ، پیشگیری و جلوگیری از پیشرفت ضایعات، صدمات و عوارض بعدی و یا کاهش درد و رنج مصدوم پیش از ارجاع به پزشک و پیش از انتقال به مراکز درمانیست. این اقدامات می‌توانند شامل اقدامات جسمی و یا روحی باشند
اهداف و وظایف
هدف امدادگر، نجات و یا زنده‌نگاه داشتن شخص یا اشخاص آسیب‌دیده است. در راستای این هدف اصلی، امدادگر باید ابتدا از ایراد صدمات جدید جلوگیری نموده و جلوی شدت یافتن عارضه را بگیرد. در مرحله بعد، امدادگر موظف است تا ضمن تدارک امکانات درمانی برای بیمار و یا رساندن بیمار به محلی که اینگونه تدارکات در آن فراهم است (مثل بیمارستان)، اقداماتی را در حد توان برای بهبود حال بیمار انجام دهد؛ بنابراین مجموعه وظایف امدادگر به این شرح خلاصه می‌شود
- حفظ خونسردی
- انتقال مصدوم از محیط پرخطر به محیط با حداقل امنیت (مثل انتقال به خارج از ساختمانی که دچارحریق شده‌است
- روحیه دادن به مصدوم و خودداری از تضعیف روحیه وی (درصورت لزوم
- بازرسی راه‌های تنفسی و علایم حیاتی
- تعیین نوع جراحات و ضایعات برای تعیین نوع اقدام‌های لازم
- کنترلخونریزی داخلی و خارجی، علایم مسمومیت، شکستگیها و سایر آسیب‌ها برحسب اولویت.
- فراهم کردن امکان آسایش و راحتی بیمار تا رسیدن امکانات درمانی
انواع ضایعات مورد نظر امدادگر
کمکهای اولیه
مهم‌ترین مواردی که نیاز به اقدام امدادگر دارد شامل این موارد هستند
- مسمومیت
- بیهوشیو اغماء (کما)
- اشکالاتتنفسی و خفگی
- مشکلاتقلبی
- خونریزی خارجی و داخلی
- زخم‌ها
- گزیدگی
- شوک
- سوختگی
- برق گرفتگی
- گرمازدگیو سرمازدگی
- آفتاب سوختگی
- آسیب‌های چشمی (اشعه‌ها،اسیدها ...)
- شکستگی ودررفتگی استخوان
- کوفتگیو ضرب‌دیدگی
- عوارض عودبیماری‌های مزمن (دیابت، صرع،....)
- آسیب‌هایورزشی
- خودکشی‌هاو مشکلات شدید روحی
در صورتی که فردی دچار مصرف بیش از حد مواد مخدر یا اوردوز شده باشد، لازم است که بدن او را در وضعیت ریکاوری یا بهبودی قرار دهید. بدین منظور لازم است که مراحل زیر طی شوند:
- ۱. در حالت خوابیده، سر فرد را به سمت عقب چرخانده و چانه او را بالا بکشید، به طوری که مسیر تنفس وی باز شود.
- ۲. بدن فرد را به روی یکی از پهلوها غلطانده و دستان وی را زیر سر و گونه اش قرار دهید تا مانع از تماس سر با زمین و یا چرخیدن آن شود.
- ۳. زانوی بالایی را به سمت بالا کشیده و خم کنید تا به صورت یک تکیه گاه روی زمین قرار بگیرد.
- ۴. مجدداً وضعیت مسیر تنفسی وی را کنترل کرده و سر او را به سمت عقب بکشید تا تنفس وی راحت تر شود.
- ۵. با شماره اورژانس تماس گرفته و تا زمان رسیدن آمبولانس در کنار وی بمانید.[۴]
- كمكهای اولیهعبارتند از اقدامات با درمانهای ساده و فوری كه بلافاصله پس از بروز یك سانحه برای افراد آسیب دیده انجام می شوند و یا آنكه برای بیمارانی كه به سرعت بدحال شده اند ، قبل از رسیدن آمبو لانس ،پزشك و یا افرادی كه در زمینه امداد گری صلاحیت لازم را دارا میباشند ارائه می گردند...
- مواد و اقلام مورد نیاز برای كمك های اولیه
- این گونه وسایل معمولا" درجعبه های مخصوص كمك های اولیه و یا انواع مناسب دیگری از بسته بندی ها ، در كنار یكدیگر نگهداری می شوند.كیف كمكهای اولیه باید در اماكن ورزشی ،كارگاهها، ادارات،اماكن تفریحی و در خانه و اتومبیل شخصی نیز وجود داشته باشد.
- محتویاتبسته های كمكهای اولیه باید بر طبق ضوابط ایمنی اماكن شغلی و یا تفریحی تهیه و تنظیم شده باشند. همچنین این جعبه ها باید به وضوح علامت گذاری شده و به سهولت در دسترس باشد. بهتر است شما نیز اینگونه استانداردها را در تهیه و تنظیم جعبه های شخصی خود ، مثلا در منزل ، در نظر داشته باشید، البته در صورت تمایل می توانید برخی اقلام اضافی احتمالی نیز به آن بیافزایید .
- الف : اقلام پایه ای ( ضروری)
- - جعبه ای كه باید ضد آب بوده و به سهولت و به وضوح قابل شناسایی و در دسترس باشد .
- - بیست عدد پوشش چسب دار به اندازه های معین شده ( این پوشش ها برای جراحات كوچك و یا سطحی به كار می روند و انواع ضد آب آنها ، در مورد زخمهای دستها بهترین انتخاب می باشند)
- - پوششهای استریل در اندازه های متوسط ( شش عدد) ، بزرگ ( دو عدد) و بسیار بزرگ ( دو عدد)
- - دو عدد پد استریل چشمی
- - شش عدد بانداژ سه گوش
- - شش عدد سنجاق ایمنی ( سنجاق قفلی). گیره ها و سنجاقها برای تثبیت بانداژ به كار می روند.
- - دستكشهای استریل و یك بار مصرف
- ب : اقلام مفید اضافی ( اضافه بر استاندارد ضروری)
- - بانداژ لوله ای : این بانداژها در اشكال ویژه ای برای انگشتان و در مفاصل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- - بانداژ نواری : برای تثبیت موقعیت و حمایت از مفاصل ، ثابت یا محكم كردن پوششها ، محدود ساختن حركات ، حفظ و اعمال فشار روی پوششها و نیز كاهش تورم می توان از بانداژ نواری استفاده نمود.
- - پوششها یا پدهای كتانی ( هرگز این پدها را مستقیما روی زخم بكار نبرید ، آنها به عنوان پوشش جذب كننده بیرونی و یا بالشتك محافظ مثلا بین زانوها بكار برده شوند.
- -تب سنج
- - محلولهای پاك كننده زخم از نوع غیر الكلی ( می توانید پوست اطراف زخمهای كوچك و یا دستهای خودتان را اگر آب و صابون در دسترس ندارید، به كمك آنها تمیز كنید ).
- - نوار چسب ( چسبهای نواری شكل)
- - مداد ، دفترچه یادداشت ، انواع اتیكت یا برچسب .(از مداد و دفترچه یادداشت برای ثبت جزئیات واقعه و مشاهدات خود در زمان اقدامات درمانی میتوانید استفاده نمائید . برچسبها هم در علامت گذاری مصدومین در سوانح وسیع كاربرد دارند )
- -ماسكهای محافظت كننده صورت از نوع پلاستیكی یا كاغذی .( این ماسكها در موقع انجام تنفس مصنوعی می تواند از انتقال عفونت به شما پیشگیری كند .)
- - قیچی ، انبرك موچین(دارای انتها ها یا نوكهای كند)
- - در مورد فعالیتهای برون شهری : پتو ، كیسه خواب ، چراغ قوه و سوت
- هدف ازانجام كمكهای اولیه:
1- نجات و زنده نگه داشتن شخص مصدوم