خواب و مرگ و مقایسه‌ی آن دو
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه
بیان مسئله
ضرورت تحقیق
اهداف تحقیق
تعاریف واژه‌ها
فصل دوم : گستره‌ی نظری و پیشینه پژوهش
خواب چیست
مكانیسم خواب از نظر فروید
نظریات برخی روانشناسان درباره‌ی خواب و رؤیا
رؤیا و انواع آن
رؤیاهای ذكر شده در قرآن
خواب و رؤیا از منظر آیات قرآن
وجه تمایز خواب و بیداری
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خوابهای الهام دهنده
خواب از دیدگاه دین اسلام
جدایی روح از بدن در هنگام خواب
تفاوت نفس از نظر قرآن و فلاسفه
تفاوت خواب و مرگ
وجوه اشتراك و اختلاف خواب و مرگ در قرآن
ماهیت مرگ در نگرش قرآنی
واكنش انسانها در برابر مرگ
مرگ از دیدگاه اولیای خدا
ارتباط خواب با نفس، روح و مرگ
پیشینه‌ی عملی تحقیق در ایران
فصل سوم : روش اجرای تحقیق
ابزار تحقیق
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
روش جمع آوری داده‌ها
نوع تحقیق
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات
معانی موت و اجل در قرآن مجید
آیات در رابطه بالفظ توفی
آیاتی كه در زمینه خواب آمده است
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
پیشنهادها
فهرست منابع و مآخذ
فصل اول
طرح تحقیق
(1-1) مقدمه :
به نام او كه هستی و كائنات را آفرید. به نام او كه با نشانه‌هایی انسانهای غافل را از خواب غفلت بیدار می‌دارد. خواب و مرگ آیت خداوندی است كه همواره مورد توجه دانشمندان و بشر بوده است. وقتی به حدیثی كه در این رابطه آمده است می‌نگریم «الناس ینام و اذا ماتوا انتبهوا (رسول) مردم در خوابند وقتی می‌میرند از خواب بیدار می‌شوند، نشان می‌دهد كه انسانها در غفلت بسر می‌برند. مانند زمانی كه مرگ یكی از عزیزان اتفاق می‌افتد ذره‌ای به خود می‌اندیشند ولی مدتی بعد به دنبال سرگرمیهای زندگی می‌روند و دوباره غرق در لذتهای دنیوی می‌شوند و خود را در دنیا جاودانه احساس می‌كنند. پس باید با غفلت مبارزه كرد تا دچار پشیمانی نشد.
(1-2) بیان مسئله :
خواب چیست؟ حالتی است كه دراثر ازكار افتادن موقتی بعضی از مراكز عصبی و دفاعی در بدن پدید می‌آید و در این هنگام تنها یك قسمت از مراكز دفاعی از فعالیت باز می‌ماند و بقیه قسمتهای دفاعی و سایر دستگاه‌های بدن به كار مشغولند ولی حواس پنجگانه از كار می‌افتد و تنها قوه‌ای كه درهنگام خواب از كار نمی‌افتد قوه‌ی تخیل است.
مرگ : خواب شدید و بزرگ، در هر دو مرحله روح و نفس كه انسان از نشئه‌ای به نشئه‌ی دیگر انتقال می‌یابد با این تفاوت كه در حین خواب انسان غالباً توجه ندارد و هنگامی كه بیدار می‌شود نمی‌داند كه حقیقتاً از سفری بازگشته است. بر خلاف حالت مرگ .
(1-3) مقایسه خواب و مرگ :
درخواب قبض روح به صورت كامل انجام نمی‌گیرد ولی در مرگ قبض روح كامل صورت می‌گیرد و تعلق روح نسبت به بدن بطور كامل از بین می‌رود.
ضرورت تحقیق:
آشنایی با مفهوم واقعی خواب و مرگ و ایجاد تحول در دیدگاه انسان نسبت به زندگی در این جهان و جهان آخرت و بی ارزش داشتن جهان فانی و اینكه انسان جاودان نیست پس باید در زندگی برای رضای خداوند قادر تلاش نماید و برای جامعه فردی مفید واقع گردد.
(1-4) اهداف تحقیق :
1- ایجاد تحول در دیدگاه انسان نسبت به زندگی در این جهان و جهان آخرت 2- بی ارزش دانستن جهان فانی
در این پژوهش محقق به دنبال آن است تا برای سوالات زیر پاسخ‌های مناسبی پیدا نماید.
1- ماهیت خواب چیست؟
2- مكانیسم خواب از نظر فروید چیست؟
3- نظریات برخی روانشناسان در مورد خواب رؤیا چیست؟
4- رؤیا چیست و انواع رؤیا كدام است؟
5- رؤیاهای ذكر شده در قرآن كدام است؟
6- خواب و رویا از منظر آیات قرآن چیست؟
7- وجه تمایز خواب و بیداری چیست؟
8- خوابهای الهام دهنده چیست؟
9- خواب از دیدگاه دین اسلام چیست؟
10- چگونه هنگام خواب روح از بدن جدا می‌شود؟
11- تفاوت نفس از نظر قرآن و فلاسفه چیست؟
12- تفاوت خواب و مرگ چیست؟
13- وجوه اشتراك و اختلاف خواب و مرگ از نظر قرآن چیست؟
14- ماهیت مرگ در نگرش قرآنی چیست؟
15- واكنش انسانها در برابر مرگ چیست؟
16- مرگ از دیدگاه اولیای خدا چیست؟
17- ارتباط خواب با نفس و روح و مرگ چیست؟
(1-5) تعاریف واژه‌ها :
معنای لغوی خواب و مرگ :
خواب : حالتی توأم با آسایش و آرامش كه بر اثر از كار بازماندن حواس ظاهر در انسان و حیوان پدید می‌آید و معانی مختلفی دارد: 1- یقظه 2- نوم 3- غفلت 4- پرز جامه 5- غفلت و مغافل كه به منزله‌ی خواب است 6- گروه خفتگان
مرگ : فنا و نیستی، فوت. توفی : فلانی مرد، فلانی در گذشت
معنای اصطلاحی : نوم كلمه‌ای است عربی و در فارسی به معنای خواب می‌باشد و در اصطلاح «خواب» آن حالتی است كه قسمتی از حواس انسان به واسطه عوامل طبیعی خاصی به هنگام آن ركود پیدا می‌كند. (شریعتمداری، 74، ص 54)
«لا تأخذه سنه و لا نوم» (بقره 225) منام نیز به معنی خواب است. «من آیاته منامكم باللیل و النهار» (روم 23) از جمله آیات خدا خواب شما در شب و روز است. «و هو الذی جعل لكم اللیل لباساً و النوم سباتاً» (فرقان 47)
زندگی امروز بشر، بدون خواب و تجدید قوا غیر ممكن است و خواب در موجودات زنده از قبیل انسان، حیوان، حشرات و نباتات عمومیت دارد. بیشتر گلها و برگها در روز روشن مقابل آفتاب بسته می‌شوند و صبح شكفته می‌شوند یعنی آنها پس از خواب و تجدید قوا زندگی را از سر گرفته‌اند. (قرشی، 86، صص 132 و 133) توفی از باب تفعل به معنی اخذ به طور كامل و تمام است «التوفی اخذ الشئ و علی ایتام» توفی و استیفاء هر دو به یك معنی‌اند. از اینجاست كه به مرگ وفات گفته شده كه انسان از طرف خدا بكلی اخذ شده و از بین می‌رود. (بندر ریگی، سال 60، ص 87)
«فامسكوهن فی البیوت حتی یتوفهن الموت» (نساء 15) آنها را در خانه‌ها نگاه دارید تا مرگ آنها را بگیرد.
«و هو الذی یتوفا كم باللیل و یعلم ما جرحتم بالنهار» (انعام 60) در این آیه خوابیدن به توفی اطلاق شده است زیرا انسان در خواب رفتن از طرف خدا گرفته می‌شود و فهم و ادراك او مانند یك مرده از بین می‌رود یعنی خدا همان است كه در شب می‌میراند و در خواب می‌برد و روز آنچه كرده‌اید می‌داند. (طیبیان، 63، ص 94)
فصل دوم
گستره ی نظری و پیشینه‌ی نظری تحقیق
(2-1) خواب چیست ؟
خواب یكی از لوازم معمولی زندگی است و حالتی است كه در اثر از كار افتادن موقتی بعضی از مراكز عصبی و دفاعی در انسان پدید می‌آید و در موقع خواب حواس پنجگانه انسان از كار می‌افتد ولی سایر قسمتهای بدن با صمیمیت و هماهنگی عجیبی همچنان به كار خود ادامه می‌دهند و خوابهایی كه انسان می‌بیند با فعالیتهای سایر قسمتهای مغز و بدن بی ارتباط نیست.
خواب در تجدید نشاط سلول‌ها و تغییر قسمتهای فرسوده‌ی بدن، پر كردن جای قوای از دست رفته و آماده كردن بدن برای فعالیتهای جدید حیاتی را موجب می‌شود حتی دستگاه‌های شبانه روزی بدن كه كار دائمی دارند هنگام خواب كمی استراحت می‌كنند زیرا كار و حركت آنها بطور محسوسی سبكتر می‌شود و لذا خواب صحیح و بموقع را رمز سلامت و طول عمر می‌شمارند. (مكارم شیرازی، 81، ص 87)
جهت دریافت فایل خواب و مرگ و مقایسه‌ی آن دو لطفا آن را خریداری نمایید