روشهای اكتشاف، استخراج و فرآوری سدیم
روشهای اكتشاف، استخراج و فرآوری سدیم
•كربنات سدیم :
كربنات سدیم از شورابهها و دریاچه‌های شور استخراج میشود. فالوكیت با روش معدنكاری انحلال دو چاهی براساس فناوری افقی استخراج میشود. ترونا (نوعی كانی) مدفون با روشهای زیرزمینی، اتاق و پایه، معدنكاری انحلالی با چاههایی با فاصلة 200 متر و تزریق حلال سود سوزآور استخراج میشود.
روشهای فرآوری:
1/8 تن ترونا(Na3(CO3)(CO2OH).2H2O) و یك تن كربنات سدیم طی فرایند منوهیدرات بدست میدهد.
ترونای تکلیس شده در آب حل شده ومحلول 30% كربنات سدیم تشكیل میشود، محلول با عبور از تبخیر كنندههای چند گاز یا تبخیر كنندههای مكانیكی كربنات سدیم منوهیدرات در هیدروسیكلونها تشكیل میشوند. ماده حاصل سانتریفوژ،آبگیری شده و به بلورهای سدیم بدون آب تبدیل شده بطوری كه مواد نامحلول نیز جدا شده، فیلتر شده و شسته میشود تا آلكانهای اضافی باز یافت شده و با لوله به استخرهای ذخیره یا بخشهای رها شده معدن زیر زمینی فرستاده شود.
در فرایند كربنات متناوب (Seqri Carbonat) كه كمتر رایج است، ترونا خرد شده در آب داغ حل میشود، بعد از تصفیه شدن، فیلتر وسرد شده تا توالی كربنات سدیم نهشته شده كه به تركیب بعد از گذراندن مراحل هیدروسیكلون، سانتریفوژ و تكلیس، كربنات سدیم از آن بدست میآید.
كربنات سدیم حاصل از شورابهها با كربناسیون بدست میآید. در این فرآیند كربنات سدیم به بی كربنات سدیم تبدیل شده و بعد از فیلتر شدن و تكلیس،كربنات سدیم نیمه سبك بدست میآید. ماده حاصل به تبلور كنندگان سدیم منو هیدرات فرستاده شده تا بلورهای درشت تشكیل شوند. این بلورها غربال شده بعد از آبگیری و شسته شدن در سانتریفوژ خشك شده ودر لوله های بخار خشك می شوند و با غربال 16مش غربال می شوند.
شورابههای حاصل از معدنكاری انحلالی دارای فاكولیت، سرد شده تا بیكربنات سدیم متبلور میشود كه بعد از فیلتر شدن، سانتریفوژ و خشك شده (در دمای پایین تا به كربنات سدیم تبدیل نشود) و غربال میشود، كربنات سدیم سبك را میتوان با انحلال آن در آب تا حد فوق اشباع و جداسازی و خشك كردن بلورهای سدیم منو هیدرات به كربنات سدیم متراكم تبدیل كرد.
كربنات سدیم را به طور مصنوعی طی فرآیند انحلال نیز تولید می كنند.
1/7 تن نمك + 4/1تن آهك و6/0 تن زغال برای بجوش آمدن و2/0 تن برای خشككننده به همراه كاتالیزور آمونیاك،1تن كربنات سدیم و 7/1 تن كلرید كلسیم و سدیم نیز تولید میكند.
حدود 70% از كربنات سدیم جهان با این روش ساخته میشود.