سكولاریسم و کشف حجاب در ایران

مصطفی كمال آتاتورك در اثراقدامات تدریجی و آشكار توانسته بود به عمر امپراطوری عثمانی پایان دهد و كشور كوچك تركیه را بنیان نهد ، برآن شد تا كشور تركیه را در مسیر نوسازی قرار دهد ؛ نوسازی كه مصطفی كمال خواستار آن بود ، در واقع غربی سازی بود و در این راستا می بایست تمام سنتها از بین می رفت

سكولاریسم و کشف حجاب در ایران 

چکیده

 

مصطفی كمال آتاتورك در اثراقدامات تدریجی و آشكار توانسته بود به عمر امپراطوری

 

عثمانی پایان دهد و كشور كوچك  تركیه را  بنیان  نهد ، برآن  شد تا كشور تركیه را در مسیر

 

نوسازی قرار دهد ؛ نوسازی  كه مصطفی كمال خواستار آن بود ، در واقع غربی سازی بود و

 

در این راستا می بایست تمام  سنتها از بین می رفت . وی  برای رسیدن به این هدف، مبارزه

 

گسترده با مذهب و نیروهایی  مذهبی انجام داد و اسلام رسمی  را بطور كامل از جامعه تركیه

 

پاك كرد . در كنار اقدامات مصطفی كمال ؛ وابستگی روحانیون سنی  به دولت و عدم استقلال

 

سیاسی و مالی این زمینه را برای مصطفی كمال فراهم  آورد تا بتواند با تركیب سیاست پنهان و

 

آشكار تركیه را به یك كشور سكولار تبدیل كند .

 

از طرف دیگر در ایران  نیز رضاشاه به زعم خود برآن شد تا جامعه  ایران را همانند

 

تركیه  بسوی  تمدن و نوسازی هدایت كند . در راستای  چنین اقدامی طبیعی  بود كه از  طرف

 

روحانیون كه به عنوان ترویج دهندگان دین در جامعه محسوب می شدند ،در مقابل  چنین اقدامی

 

مقاومت صورت گیرد ، استقلال سیاسی، اقتصادی به روحانیون این كمك را می كرد تا در مقابل

 

سیاستهای نوسازی رضاشاه كه توأم با دین زدایی بود مقاومت كنند .

 

استقلال یكی از بزرگترین امتیازات روحانیت شیعه درمقایسه با روحانیت سنی است .چه

 

در دوره صفویه، چه در دوره هایی افشاریه و زندیه و قاجاریه و چه در دوره پهلوی، روحانیت

اگر چه متفاوت اندیشیدند ولی هیچ گاه زیر بار زور و دستور و ابلاغیه  و فرمان شاهی

 

نرفت. نتنها این وضعیت و آرمان را حفظ كرد بلكه  در شرایط مقتضی با قدرت ظالمانه مبارزه

 

كرد و برای ایجاد فضایی  مساعد تر برای  دینداری  و دین مداری ، با حاكمان در افتاد و نهایتاً

 

كوشید تا نظامی اسلامی برمبنای دین و مردم تأسیس كند . از دوره های  بسیار سخت و طاقت-

 

فرسا برای روحانیت ،  دوره  حكومت  بیست  ساله رضاخان  بود . در این  دوره روحانیت  با 

 

شدیدترین برخوردها وعمیق ترین موانع مواجه شد . رضاخان كه سودای ترقی و پیشرفت ایران

 

به مانند كشورهای اروپایی را درسر داشت ، سعی می كرد  مهمترین  موانع را  كه به زعم  او

 

مذهب  و روحانیت  بود ، از میان  بردارد . او علاوه  بر مقابله های  خشن  و  زورمندانه  با

 

روحانیت ، بر آن بود تا تمام  نمادهای  مذهبی را از جامعه حذف كند . رضاشاه  برای  از بین 

 

بردن مذهب و نیروهایی  مذهبی از تمام امكانات استفاده می كرد تا هرچه زودتر به زعم خویش

 

كشور را به دروازه های ترقی برساند .

 

در پژوهش حاضر  با مطالعه اقدامات ضد دینی در ایران و تركیه كه نهایتاً جامعه را به

 

سوی سكولاریسم  هدایت می كرد ، آشنا خواهیم  شد . و همچنین در این  پژوهش  سیاست های

 

رضاشاه و آتاتورك را در مقابل  مذهب و نیروهایی مذهبی  بصورت مقایسه ای بررسی خواهیم

 

كرد .

 

                                                   قاسم رضایی یونجالی

فصل اول : كلیات

 

معرفی روش و ماهیت تحقیق  كه معمولاً به شكل طرح  تحقیق  یا طرح پژوهش ارائه

 

می شود موجب می شود  كه  محقق  و خواننده  بر محتوا و شكل تحقیق  تسلط و احاطه داشته

 

باشند . با معرفی روش  و ماهیت تحقیق است  كه ارزیابی  و قضاوت در توفیق یا عدم توفیق   

 

نتایج  علمی تحقیق  براساس هدف و روش اعلامی میسر می شود براساس چنین ضرورتی در

 

بخش ابتدایی این  پژوهش  طرح مسأله  -  تاریخچه  موضوع - هدف و قلمرو تحقیق - بیان

 

فرضیه - روش گردآوری داده ها و تجزیه و تحلیل  آنها – سازماندهی  تحقیق  و سایر مسائل

 

به منظور تبین و تحدید و تدقیق و تعمیق موضوع  مورد بررسی قرارمی گیرد .    

 

1-1) بیان مسأله 

 

تاریخ  بزرگترین منبع  شناخت ، سرشارترین ذخیره تجربه اندوزی و مؤثرترین وسیله

 

عبرت گیری  برای گام برداشتن در حال و روشن  نمودن  تصویر آینده است . تاریخ  بستری

 

است كه ما را با منابع اصلی اندیشه ها و ریشه تحولات آشنا می سازد . از این رو درمراجعه

 

به  تاریخ  بایستی بسیار دقیق  بود و به ابعاد و زمینه های فكری  –  سیاسی  –  اقتصادی  و

 

فرهنگی و بین الملی حوادث و تحولات توجه نمود .

 

 

تاریخ معاصر ایران و تركیه نیز از نظرمحتوا و مضمون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی

 

و كیفیت تحولات و فراز و فرودهای  آن به خصوص در زمینه تعامل دین و دولت دربردارنده

 

 حوادث و تجربیات مهمی است كه آگاهی دقیق از آنها میتواند برای ما در پیمودن راه دشوار

 

در مقطع حساس كنونی مفید باشد و بی توجهی  به آن موجب ضرر و زیان خواهد شد .

 

جنبش ها و انقلاب های مهم در تاریخ  اسلام و بویژه در ایران و تركیه  با رهبری  و

 

حمایت  روحانیون  همراه  بوده  است . تحریم  تنباكو –  انقلاب  مشروطیت  و جنبش های

 

مقطعی  در شهرهای مختلف  ایران عموماً  به رهبری روحانیت و تحت تأثیر مستقیم عنصر

 

دین  صورت  گرفته  است ؛ در تاریخ  اجتماعی ، سیاسی عثمانی  و سپس تركیه هم دین  و

 

روحانیت نقش مهمی داشته اند .

 

اعلان  جنگ عثمانی  به مصر در سا ل  1516  با فتوای  شیخ الاسلام علی جمالی

 

صورت گرفته است . در دولت عثمانی  شماری از پادشاهان براساس فتوای  شیخ الاسلام ها

 

از قدرت  و سلطنت خلع شده اند .سلطان سلیم سوم  و سلطان عبدالعزیز دوم و سلطان عبد-

 

الحمید دوم  با فتوا خلع  شده اند .

 

همچنین  قیام شیخ رجب و شورش شهر سیواس درمركز تركیه و قیام  شیخ سعید در

 

شرق تركیه ( پس از تشكیل تركیه جدید) با رهبری وهدایت روحانیون صورت گرفته است .

 

به قدرت رسیدن مصطفی كمال پاشا در تركیه و همچنین رضاخان در ایران از جمله

 

حوادث مهم تاریخی است كه سرآغاز وسرمنشاء تحولات سیاسی اجتماعی و فرهنگی بزرگی

 

دراین دو كشور به شمار می آید . به قدرت رسیدن مصطفی كمال پاشا و رضاخان  در كنار

 

شرایط داخلی ناشی از شرایط و تحولات بین الملی پس ازجنگ جهانی اول وانقلاب بلشویكی

 

در روسیه محسوب  می شود . در دوران زمامداری مصطفی كمال پاشا و رضاخان ؛ كشور 

جهت دریافت فایل سكولاریسم و کشف حجاب در ایران  لطفا آن را خریداری نمایید